faiz oranları Ⅳ: mevduat faizleri

Bi bankanın web sitesinde şöyle yazıyor:

Mevduat büyüklüğü 50k-150k lira ise

Günlük %15.00

32 gün %15.50

46 gün %15.50

92 gün %15.75

181 gün %14.75

Bu adamlar herhalde 100 liraya bir günde 15 lira faiz vermiyordur. Ben çocukken gecelik faizler %100'e çıkmıştı; ben de sanıyordum ki bu gece faize 100 lira koyuyorsun, yarın sabah 200 lira alıyorsun.

Günlük %15.00 faizi 'yıllık %15.00, günlük birleştirme' diye anlamalıyız; yani burdaki %15.00, yıllık nominal faiz oranı. O zaman günlük faiz oranı -günlük efektif faiz oranı- %15.00/365 ≈ %0.041. Buraya kadar ok. Peki, 32 günlük faiz kaç?

Aklımıza ilk gelen, 32 gün ifadesindeki gün kelimesinden birleştirmenin günlük olduğu ve günlük faiz de %15.50/365 ≈ %0.042 olduğundan 32 günlük faizin (1 + %15.50/365)³² − 1 ≈ 1.37 olduğudur ama öyle değil. Yıllık faizden günlüğe doğru gittik ama sonrasında bileşik faiz değil, basit faiz uygulamalıydık. Yani 32 günlük faiz oranı 32 × (%15.50/365) ≈ %1.36. Gördüğünüz gibi mevduat faizi hesabı; nominal faiz, efektif faiz, basit faiz çorbası. Bu bizim yorumumuz. Bankacılar da diyor ki hesap çok basit, '32 gün %15.50' yazıyorsa 32 günlük efektif faiz oranı (32/365) × %15.50 ≈ %1.36. (Yılda 366 gün varsa 365 yerine 366 yazıyoruz.) Aynı şekilde, yukardaki bankanın 181 günlük faiz oranı (181/365) × %14.75 ≈ %7.31.

B İ T T İ